Secara
umumnya, masih ramai yang merasakan kononnya bisnes tenaga elektrik elektrik di
Malaysia masih dimonopoli oleh TNB.
Adakah pandangan ini mengkhususkan kepada penjanaan, penghantaraan atau
pun pengagihan tenaga elektrik? Seandainya dimonopoli, persoalan berikut perlu diketengahkan:
·
Adakah pihak TNB boleh dengan sendirinya
membina loji janakuasa berpandukan kepada keperluan tenaga elektrik semasa?
·
Bolehkah TNB menambah atau mengurang kapasti
pengeluarannya atau terdapat pihak lain yang mengawalselia sepenuhnya proses kelulusan
dan perlesesan yang berkaitan?
·
Adakah TNB mempunyai hak untuk mengulangkaji,
menentukan dan seterusnya menguatkuasakan tarif elektrik?
·
Sejauh mana mandat yang dimiliki oleh TNB
dalam mengambil tindakan penguatkuasaan berhubung bisnes tenaga elektrik?
Pada
hakikatnya, TNB kini masih lagi menjalankan operasi bisnesnya secara
dikawalselia (regulated business) oleh pihak kerajaan melalui mandat dan
tanggungjawab yang diamanahkan kepada Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan
Air dan Suruhanjaya Tenaga Malaysia.
Dengan lain perkataan, TNB tidak mempunyai mandat untuk menentukan tarif
elektrik yang. Sebaliknya, ianya adalah
ditentukan oleh pihak kerajaan sendiri.
Berdasarkan
kepada perbelanjaan modal dan operasinya, TNB perlu memajukan cadangan kepada
pengawalselia seandainya wujud sebarang keperluan bagi mengulangkaji tarif
elektrik. Langkah ini adalah bagi
memastikan TNB berupaya mengekalkan bisnesnya dan mampu menjana modal untuk
membangunkan loji baru dan infrastruktur yang berkaitan termasuk
penyelenggaraan dan operasi, serta penggantian kepada loji dan perpasangan
sediada. Dalam masa yang sama, agar TNB
mampu menjana hasil dan pulangan yang menguntungkan kepada pelabur dan pemegang
saham.
Pihak
pengawalselia industri elektrik di Malaysia, khususnya Suruhanjaya Tenaga,
telah memperkenalkan mekanisma Incentive Based Regulation (IBR) dengan hasrat
untuk mengujudkan industri pembekalan
elektrik yang lebih mampan melalui sistem yang lebih telus dengan pulangan yang
baik serta mampu menggalakkan kecekapan.
Perlaksanaan IBR bertujuan untuk memastikan TNB dikendalikan dengan
cekap dan hanya mengenakan bayaran kepada pelanggan dengan tarif elektrik yang
kompetitif.
Pada
hakikatnya, adalah tidak tepat untuk mengatakan kenaikan tarif disebabkan oleh
kenaikan kos operasi TNB. Kenaikan ini
adalah hasil daripada mekanisma yang dinamakan Imbalance Cost Pass Through
(ICPT atau Pelepasan Kos Ketidakseimbangan) yang
diperkenalkan dalam sistem penetapan tarif elektrik di Malaysia. Mekasnisma ini membenarkan TNB sebagai
utility pembekalan elektrik, dengan kelulusan pihak pengawalselia, untuk
mengulangkaji tarif berdasarkan kepada harga bahanapi yang berada di luar bidang
kawalannya. Kenaikan atau penurunan kos
bahanapi yang terpaksa ditanggung oleh TNB, akan diterjemahkan kepada pelarasan
tarif, samada naik atau pun turun.
Dengan lain perkataan, TNB akan menyerahkan tanggungan ke atas kenaikan
atau penurunan kos bahanapi kepada pelanggan melalui pelarasan tarif (hanya
pada komponen bahanapi sahaja). Ini
bermakna tarif juga akan diturunkan seandainya kos bahanapi menurun dan begitu
jugalah sebaliknya.
Apa yang
berlaku baru-baru ini adalah pihak kerajaan telah menarik balik sebahagian
daripada subsidi bahanapi yang diberikan kepada TNB. Ini bermakna harga bahanapi yang dijual
kepada TNB telah meningkat, semakin menghampiri harga pasaran berbanding dengan
harga yang dibayar oleh TNB sebelum ini.
Dalam kenaikan tarif pada bulan Januari yang lepas, hanya 18% sahaja
daripada kenaikan itu digunakan bagi menampung perbelanjaan untuk pembekalan
baru dan penambahbaikan system pengagihan yang mencecah sehingga RM4 billion
setahun. Manakala kos bagi pembaikan dan
pembangunan sistem rangkaian penghantaran yang terpaksa ditanggung oleh TNB
sehingga RM2.5 billion setahun. Ini
bermakna sebahagian besar daripada kenaikan tarif kali ini adalah disebabkan
oleh kenaikan harga gas dan arangbatu yang masing-masing menyumbang kepada
kenaikan tarif pada kadar 78.6% dan 3.4%.
Akhirnya, hasil daripada kenaikan tarif tempoh hari, sebahagian
besarnya, pergi kepada pembekal bahanapi, dan bukannya TNB.
No comments:
Post a Comment